Εισαγωγή – Από τον Ιπποκράτη στη σύγχρονη ιατρική
Η όραση είναι το πολυτιμότερο από τα αισθητήριά μας. Περισσότερο από το 80% των πληροφοριών που λαμβάνουμε από τον κόσμο γύρω μας έρχεται μέσα από τα μάτια. Από αυτά εξαρτάται η καθημερινότητά μας, η εργασία, η ασφάλεια, η κοινωνική μας ζωή. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δηλώνουν πως ο μεγαλύτερος φόβος τους είναι να χάσουν την όρασή τους.
Η πρόοδος της οφθαλμοχειρουργικής τα τελευταία 70 χρόνια υπήρξε εντυπωσιακή. Επεμβάσεις όπως:
- η φακοθρυψία για τον καταρράκτη,
- η LASIK και οι διαθλαστικές τεχνικές,
- οι φακοί ενθέσεως (ICL, πολυεστιακοί, τορικοί),
- οι μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς,
- το Athens Protocol για τον κερατόκωνο,
έδωσαν τη δυνατότητα σε εκατομμύρια ανθρώπους να ξαναδούν καθαρά, να αποκτήσουν ανεξαρτησία από γυαλιά και φακούς, να βελτιώσουν ριζικά την ποιότητα της ζωής τους.
Κι όμως, σε αυτό το θρίαμβο της ιατρικής υπάρχει ένα παράδοξο. Επενδύουμε στην κορυφαία τεχνολογία, εμπιστευόμαστε έμπειρους χειρουργούς, αλλά συχνά ξεχνάμε το πιο βασικό: τη φροντίδα των βλεφάρων, των βλεφαρίδων, της περιοφθαλμικής περιοχής και της οφθαλμικής επιφάνειας – το έδαφος πάνω στο οποίο «πατάει» κάθε επέμβαση.
Η υγιεινή είναι το «κρυφό» 50% της επιτυχίας.
Οι Μεγάλοι Πρωτοπόροι – Από τον Ενδοφακό στη LASIK και το Athens Protocol
Sir Harold Ridley – Ο πατέρας του ενδοφακού
Το 1949, ο Βρετανός χειρουργός Sir Harold Ridley εισήγαγε τον πρώτο ενδοφακό (IOL), εμπνευσμένος από παρατηρήσεις πιλότων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που είχαν ακρυλικά θραύσματα στα μάτια χωρίς να προκαλούν απόρριψη.Η ιδέα του Ridley έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης χειρουργικής καταρράκτη.José Ignacio Barraquer – Ο «πατέρας της κερατοπλαστικής»
Ο Κολομβιανός Barraquer εισήγαγε τεχνικές που άνοιξαν τον δρόμο για τις διαθλαστικές επεμβάσεις. Πολλοί σύγχρονοι οφθαλμίατροι, ανάμεσά τους και Έλληνες, τον θεωρούν πηγή έμπνευσης.Svyatoslav Fyodorov – Η ρωσική σχολή
Ο Ρώσος Fyodorov ανέπτυξε πρωτοποριακές μεθόδους (π.χ. radial keratotomy), βραβεύοντας στη συνέχεια και τον Έλληνα χειρουργό καθηγητή οφθαλμολογίας Σπύρο Γεωργαρά για την προσφορά του.
Βασίλειος Τσίγκος – Ο πρωτοπόρος των πρώτων επιτυχημένων επεμβάσεων ενδοφακών στην Ελλάδα
Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Βασίλειος Τσίγκος, δεύτερο ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών, πραγματοποίησε το 1980 τις πρώτες 8 επιτυχημένες επεμβάσεις καταρράκτη με ενδοφακό στην Ελλάδα, όταν ήταν διευθυντής στο Νοσοκομείο Δράμας.
Εκεί όπου όλοι περίμεναν οι πρώτες επεμβάσεις να γίνουν στην Αθήνα, ο Τσίγκος απέδειξε ότι η καινοτομία μπορεί να ξεκινήσει από παντού. Η επιτυχία του σηματοδότησε την αρχή μιας νέας εποχής στην ελληνική οφθαλμολογία.
Σπύρος Γεωργαράς – Ο πρωτοπόρος της φακοθρυψίας
Ο Καθηγητής Οφθαλμολογίας Σπύρος Γεωργαράς συνέβαλε καθοριστικά στην εξάπλωση και καθιέρωση της τεχνικής της φακοθρυψίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Πριν από αυτόν, η χειρουργική του καταρράκτη γινόταν με πιο τραυματικές μεθόδους: μεγάλες τομές, παρατεταμένη νοσηλεία, υψηλός κίνδυνος επιπλοκών.Με την είσοδο της φακοθρυψίας, η οποία επιτρέπει την αφαίρεση του καταρράκτη μέσα από μια μικρή τομή και με ταχύτερη ανάρρωση, ξεκίνησε μια νέα εποχή. Ο Γεωργαράς εκπαίδευσε χιλιάδες οφθαλμιάτρους από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, θέτοντας τα θεμέλια της σύγχρονης χειρουργικής καταρράκτη στη χώρα μας και επηρεάζοντας διεθνώς την πρακτική.
Το όνομά του τιμάται κάθε χρόνο με το Βραβείο Σπύρου Γεωργαρά της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών & Διαθλαστικής Χειρουργικής (HSIOIRS), που απονέμεται σε νέους οφθαλμίατρους για να συνεχίσουν το όραμά του.
Marguerite Mc Donald MD – Η δύναμη της καινοτομίας και της συνεργασίας
Η Dr. Marguerite Mc Donald ήταν η πρώτη που πραγματοποίησε PRK σε άνθρωπο με excimer laser, ανοίγοντας τον δρόμο για όλες τις laser διαθλαστικές επεμβάσεις.
Αναγνωρίζεται ως μία από τις πιο επιδραστικές γυναίκες στην ιστορία της οφθαλμολογίας. Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος του συνεδρίου Aegean Cornea, που διοργανώνεται ανά διετία στην Ελλάδα, σε συνεργασία με τον Ιωάννη Παλλήκαρη και άλλους κορυφαίους επιστήμονες.
Ιωάννης Παλλήκαρης – Ο πατέρας της LASIK
Στη δεκαετία του 1990, ο καθηγητής Οφθαλμολογίας Ιωάννης Παλλήκαρης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης παρουσίασε την τεχνική LASIK (Laser in Situ Keratomileusis).
Πριν από αυτόν, οι διορθώσεις μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού γίνονταν είτε με γυαλιά, είτε με φακούς επαφής, είτε με πιο παλαιές και ασταθείς μεθόδους.Η LASIK άλλαξε ριζικά τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα διαθλαστικά προβλήματα. Χάρη στον Παλλήκαρη, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο απέκτησαν καθαρή όραση χωρίς γυαλιά ή φακούς επαφής.
Αναστάσιος Κανελλόπουλος – Το Athens Protocol
Ο Καθηγητής Οφθαλμολογίας Αναστάσιος Κανελλόπουλος, με έδρα την Αθήνα και το NYU της Νέας Υόρκης, ανέπτυξε το Athens Protocol για τη θεραπεία του κερατόκωνου.
Πριν από αυτόν, οι ασθενείς είχαν ελάχιστες επιλογές, με συχνό τελικό στάδιο τη μεταμόσχευση κερατοειδούς. Το πρωτόκολλο συνδυάζει cross-linking και laser, προσφέροντας τη διεθνώς αναγνωρισμένη gold standard λύση για τη σταθεροποίηση του κερατόκωνου.
Η «σιωπηλή πανδημία» της οφθαλμικής επιφάνειας
Παρά την εκπληκτική πρόοδο της χειρουργικής, οι παθήσεις της οφθαλμικής επιφάνειας υπονομεύουν τα αποτελέσματα:
- Καταρράκτης: 70–80% των υποψηφίων έχουν ήδη ξηροφθαλμία ή βλεφαρίτιδα πριν την επέμβαση. (κατάσταση η οποία έχει αυξημένες πιθανότητες επιδείνωσης μετά την επέμβαση)
- LASIK: 95% εμφανίζουν ξηροφθαλμία αμέσως μετά, εντονότερη αν συνυπάρχει βλεφαρίτιδα.
- Φακοί ενθέσεως: 40–50% αναφέρουν μειωμένη ικανοποίηση λόγω ασταθούς tearfilm.
- Μεταμόσχευση κερατοειδούς: η παραμέληση της υγιεινής αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης και απόρριψης.
Συμπέρασμα:
Το πρόβλημα δεν είναι η χειρουργική τεχνική, αλλά η κατάσταση των βλεφάρων, των βλεφαρίδων, της περί-οφθαλμικής περιοχής και της οφθαλμικής επιφάνειας στην οποία «πατάει» το χειρουργείο.
Η νέα εποχή της Δερμοφθαλμολογίας
Η Δερμοφθαλμολογία είναι ο νέος κλάδος της Οφθαλμολογίας, που εμπλουτίζει την επιστήμη με γνώσεις από τη Δερματολογία.
- Αντιμετωπίζει συνολικά τα βλέφαρα, τις βλεφαρίδες, την περιοφθαλμική περιοχή, τους Μεϊβομιανούς αδένες και το δακρυϊκό φιλμ. (Οφθαλμόδερμα)
- Εφαρμόζει δερματολογικές αρχές στα μάτια: καθαρισμός, μασάζ, έλεγχος μικροβίων/παρασίτων, ενυδάτωση, πρόληψη.
- Θέτει τις βάσεις ώστε κάθε χειρουργείο να ξεκινά από «καθαρό και υγιές έδαφος».
Η World Organization of Dermophthalmology (WOD) προωθεί παγκοσμίως αυτή τη νέα επιστημονική κατεύθυνση, σε συνεργασία με ελληνικούς και διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς, συνδέοντας υγεία, πρόληψη και αισθητική φροντίδα του ματιού.
Η Δερμοφθαλμολογική ρουτίνα φροντίδας
Η καθημερινή φροντίδα δεν αντικαθιστά τον γιατρό, αλλά ενισχύει τη δουλειά του:
- Θερμοθεραπεία (Ophthalmogen EYE10) για αποσυμφόρηση αδένων και βελτίωση ποιότητας δακρύων& της ποιότητας της όρασης.
- Καθαρισμός (Naviblef αφρός/μαντηλάκια/ Ophthalmogen) για την απομάκρυνση σμήγματος και μικροβίων και παρασίτων.
- Ψεκασμός (Ophthalmogen Spray) για έλεγχο Demodex και ενυδάτωση μέσα στη μέρα. Ψεκασμός ενώ είμαστε μπροστά σε οθόνες.
- Μασάζ (Ophthalmogen Gel) για ανακούφιση βλεφάρων και ενδυνάμωση βλεφαρίδων.
- Τεχνητά δάκρυα για καθημερινή ενυδάτωση όπως VisionluxPlusDuo, Thealoz Duo, Systane, Optive.
- Εκκένωση Μεϊβομιανών αδένων με Ophthalmogen Meibo Evacuators τουλάχιστον μια φορά το χρόνο στους χρόνιους χρήστες μακιγιάζ, φακών επαφής
Ό,τι είναι το βούρτσισμα και η περιποίηση των δοντιών, είναι η υγιεινή για τα μάτια.
Συμπέρασμα
Οι επεμβάσεις ματιών είναι θρίαμβος της ιατρικής.Όμως η χειρουργική είναι μόνο η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι η καθημερινή υγιεινή.
Η Ελλάδα έδωσε στον κόσμο πρωτοπόρους:
- τον Τσίγκο στους πρώτους επιτυχημένους ενδοφακούς,
- τον Γεωργαρά στη φακοθρυψία,
- τον Παλλήκαρη στη LASIK,
- τον Κανελλόπουλο στο Athens Protocol,
σε συνεργασία με διεθνείς μορφές όπως ο Ridley, ο Barraquer, ο Fyodorov και η Marguerite Mc Donald.
Σήμερα, η Δερμοφθαλμολογία συνεχίζει την παράδοση της καινοτομίας, δείχνοντας ότι η υγιεινή των βλεφάρων, των βλεφαρίδων, της περιοφθαλμικής περιοχής και της οφθαλμικής επιφάνειας είναι το κλειδί για όραση που διαρκεί, άνεση και ποιότητα ζωής.
Ανακάλυψε τη σειρά προϊόντων στο www.ophthalmogen.com και την Δερμοφθαλμολογία στο www.Dermophthalmology.com
Δώσε στα μάτια σου την προστασία και την ομορφιά που τους αξίζουν.
